In Flevoland liepen de uithuisplaatsingen en de daarmee gepaarde kosten de afgelopen jaren alleen maar op, terwijl de ambitie het terugdringen is. Met 19% zit de jeugdzorgregio ver boven het landelijk gemiddelde. In januari 2022 zijn we daarom gevraagd een onorthodoxe Versnellingsaanpak te ontwikkelen. De opgave was het versnellen van het tegengaan van de instroom en bevorderen van door- en uitstroom in jeugdhulp met verblijf. Daarnaast moest een ambulant specialistisch aanbod worden gerealiseerd om gezinnen thuis steun en zorg te bieden.

De opgave

De regio Flevoland staat al jaren voor de opgave om ruim 1.000 uithuisgeplaatste kinderen een veiligere basis te bieden. Daar kunnen jaarlijks zo’n 250 dreigende uithuisplaatsingen bijkomen als deze opgave niet radicaal anders wordt georganiseerd. Met ‘Flevoland’ heb je het immers over 6 verschillende gemeenten met eigen werkprocessen, 3 grote zorgaanbieders, 3 jeugdbeschermingsorganisaties, tientallen onderaannemers en uiteenlopende belanghebbenden als Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming. Hoe creëer je overeenstemming in waardevol beleid, daadkrachtig bestuur en een concrete aanpak? Antwoord: door de juiste focus, regie en handelingsvrijheid samen te brengen in één multidisciplinair Versnellingsteam. In totaal wist het Versnellingsteam 43 kinderen in de eerste 9 maanden veilig thuis te houden of bij hun gezin terug te plaatsen. Met deze aanpak worden niet alleen kindertrauma’s voorkomen, maar ook hun ouders beter gehoord, hulpverleners gerichter gesteund en continu laagdrempelig lessen gedeeld binnen de hele community rond jeugd- en gezinsbescherming

‍

Aanpak

Onze opdracht was tweeledig: de aanpak ontwikkelen en het leveren van projectsturing om te zorgen dat de aanpak snel tot resultaat in de praktijk leidde. We zijn begonnen met het samenstellen van een multidisciplinair Versnellingsteam, bestaande uit 8 leden vanuit regiogemeenten, aanbieders, lokale (wijk)teams en jeugdbescherming die een combinatie van beleid, gedragsdeskundigen en gezinsvoogden vormen. Een onafhankelijke expert met een goed netwerk in de regio is de aanvoerder en bepaalt de inhoudelijke prioriteiten. Collega Nienke van de Hoef is de projectleider van de aanpak en organisatiecoach Marko van Hoogdalem begeleidt het team op wendbare (agile) wijze. Kenmerkend voor de aanpak is dat de opgave centraal staat en dat we met undercover scrum voor versnelling zorgen. Undercover, omdat teamleden en andere betrokkenen werken op een agile manier, zonder dat ze dat expliciet is verteld. We werken op een manier die werkt: transparant, kortcyclisch, multidisciplinair en visueel. Goed om te weten: we hebben geen plan geschreven maar zijn gewoon gestart. Het doel was immers kraakhelder.

Het Versnellingsteam is vrijgemaakt voor gemiddeld 2 dagen per week en werkt aan:

• bedenken van alternatieven voor uithuisplaatsing in concrete situaties
• realiseren van voorwaarden voor versnelling, denk daarbij aan wegnemen van knelpunten in de bureaucratie maar ook het slimmer organiseren door verschillende overleggen samen te brengen.

Het resultaat

We hebben in 2022 49 uithuisplaatsingen voorkomen en terugplaatsingen gerealiseerd en hebben we in nog eens 82 situaties meegedacht over een andere passende oplossing dan uithuisplaatsing.

• Binnen 6 weken na start is het ambulante Team AnderS samengesteld en geoperationaliseerd. Het ambulante team heeft experts op het gebied van jeugdhulp, JGGz en jongerenwerk, situationeel aangevuld met expertise vanuit de zorg voor volwassenen, en wordt door het Versnellingsteam ingezet om direct zorg in gezinnen te bieden.
• Zowel de leden van het Versnellingsteam als die van Team AnderS hebben plezier in hun werk, het enthousiasme straalt af op anderen in het werkveld en de werkdruk is goed omdat de caseload van de teams is, in plaats van individueel.
• De aanpak wordt landelijk gezien als best practice. In november 2022 hebben we in de Tweede Kamer mogen inspreken over de Flevolandse aanpak en de succesfactoren.

‍

Succesfactoren

Uit de evaluatie met de opdrachtgever komt een aantal belangrijke werkende elementen naar voren:
1. Vernieuwende werkwijze: de wendbare werkwijze is een innovatieve en effectieve manier van werken en organiseren. Het zorgt ervoor dat er snel resultaat wordt geboekt en dat er een sterk netwerk van teams en andere betrokkenen is.
2. Korte sturings–en escalatielijnen: er is wekelijks afstemming met twee verantwoordelijke regiodirecteuren. Op bestuurlijk niveau hebben we ervoor gekozen geen stuurgroep in te stellen maar een zogenaamde Enabling Crew. Expres een beetje vreemde term, omdat bestuurders echt aan de slag moeten om het werk van de versnellers mogelijk te maken. De gelijkwaardigheid waarin dit alles gebeurt, zorgt voor veel energie. Ieder neemt op zijn niveau verantwoordelijkheid voor de aanpak en handelt daarnaar op hoog tempo.
3. Budget: het Versnellingsteam heeft niet-geoormerkt budget waardoor ze de handelingsvrijheid heeft om te doen wat nodig is.

‍

Wat kunnen we voor jullie organisatie en jullie opgaven betekenen? Neem contact met ons op.

‍

‍